رویکرد های نوین مدیریت استراتژیک: مدل دلتا
چگونه خود محوری مدیران شرکت را از تعالی باز می دارد؟
یادگیری در مدیران خود محور مختل میشود. آنها روز به روز بیشتر در توهمات خود غرق میشوند و در نهایت هم خود و هم سازمان را به تباهی میکشانند.
چگونه خود محوری مدیران شرکت را از تعالی باز می دارد؟
مدیران خود محور آینده سازمان را نابود می کنند. حس خودخواهی آنان باعث می شود خود را محور هر تصمیمی بدانند. آنها برداشت های درونی خود را درست تر از برداشت های دیگران می دانند لذا توجهی به نظرات دیگران ندارند. از این رو در بهترین حالت فکر و نظر دیگران در سازمان بی تاثیر می شود و در بدترین حالت با توهین و تحقیر حق فکر کردن از آنها سلب می شود. طبیعی است در چنین فضایی هرآنکه قدرت اندیشه دارد سرکوب می شود و از حلقه تاثیرگذاری سازمانی کنار گذاشته می شود (یا اگر به هردلیلی شرکت را ترک نکند، سکوت اختیار کرده و منتظر تغییر اوضاع می نشیندکه این امر به شدت سینرژی سازمانی را تحت تاثیر قرار می دهد). با ادامه این روند رفته رفته شرکت، مدیران شایسته و رهبران آینده خود را از دست می دهد. خود محوری مدیر ارشد فرهنگ سازمانی را به گونه ای مسموم می نماید که به ندرت مدیری توانا در آن پرورش یابد. مقاومت در برابر تصمیم یا نقد عملکرد رهبران خودخواه عاقبت خوشی نخواهد داشت لذا فرهنگ سازمانی به سوی تملق گویی و چاپلوسی سوق پیدا می کند، ارزش های سازمانی تغییر می یابد و آنچه اهمیت پیدا می کند همرنگی با مدیر ارشد است و نه نفع سازمان.
شکل ۱ مربوط به یادگیری دو حلقه ای می باشد. انسان ها در بازخورد با جهان واقعی مدل های ذهنی و پنداشت خود از جهان را تعدیل نموده و قواعد تصمیم گیری خود را اصلاح می نمایند در نتیجه با تکرار این حلقه تصور فرد از واقعیت به ذات واقعیت نزدیکتر می گردد اما در افراد خود محور حلقه دوم چرخه یادگیری مختل می گردد (شکل۲). این افراد به دلیل تعصب و خود بینی دچار عارضه درک انتخابی می شوند و هربازخوردی که به مذاقشان خوش نیاید از افق دیدشان حذف می نمایند و یا آن را بی اهمیت می دانند. از سوی دیگر خودمحوری آنها مانع از این میشود که نظرات دیگران را بربتابند؛ لذا مدل های ذهنی و قواعد تصمیم گیری آنها با سرعت کافی اصلاح نمی گردد در نتیجه تصمیم های مناسبی اتخاذ نمی نمایند، از آنجایی که محیط مطابق میل رییس رفتار نمی کند با بازخوردی تقابلی تر به تصمیم وی عکس العمل نشان می دهد. هرچند پس از مدتی شخص قابلی باقی نمی ماند که بخواهد نظر دهد و باعث اصلاح فرآیند تصمیم گیری شرکت گردد. سایر کارکنان جهت حفظ موقعیت خود در مقابل اشتباه ترین تصمیم . از این رو شرکت در گرداب تصمیم های اشتباه بیشتر و بیشتر فرو می رود. غالبا این افراد دچار توهم خود بزرگ پنداری می شوند و توانایی های خود را ماورای انسان های عادی می دانند. با تکرار این حلقه شوم مدیر خودمحور هر روز بیشتر از واقعیت فاصله می گیرد. از آنجایی که عدم درک واقعیت محیط و توانایی همزیستی با آن باعث انقراض است، پایان چنین افرادی معمولا دردناک می باشد.
گاها به دلیل مدیریت استبدادی که چنانچه مدیر ارشد بسیار مستعد و توانا باشد، به دلیل مزایای تمرکز در تصمیم گیری ، شرکت حرکت رو به رشدی را تجربه خواهد کرد و حتی ممکن است این حرکت همراه با یک جهش قابل توجه باشد. اما مطالعات نشان می دهد این حرکت بی داوم است و چند سال بعد پس روی با سرعت سرسام آوری آغاز خواهد گردید. در هر حال آنچه مسلم است عدم تواضع و خود محوری مدیر ارشد در دراز مدت به سازمان آسیب وارد می کند و در حرکت سازمان بسوی تعالی اختلال ایجاد می کند.
پی نوشت: این متن برداشتی از کتاب خوب به عالی جیم کالینز، کتاب پویایی های کسب و کار جان استرمن و تجربیات شخصی نویسنده می باشد. جهت اطلاعات بیشتر در مورد حلقه های یادگیری می توانید به کتاب پویایی های کسب و کار نوشته جان استرمن مراجعه فرمایید.