دکتر ناصر علیزاده وبسایت رسمی دکتر ناصر علیزاده
چرا شناخت ریشه و معنی کوچینگ اهمیت دارد؟
شاید شما هم جزو آن دسته از افرادی باشید که کلمه کوچینگ (coaching) به گوشتان خورده باشد اما دقیقا نمی‌دانید که معنی کوچینگ چیست و چه کاربردی دارد.
اگر واژه کوچ (coach) یا کوچینگ (coaching) را در واژه‌نامه‌های فارسی جستجو کنید مسلما به نتیجه دلخواهتان دست پیدا نخواهید کرد اما اگر انگلیسی این واژه یعنی COACH یا COACHING را جستجو کنید به صفحاتی برخواهید خورد که داستان‌هایی زیبایی را برایتان توضیح می‌هند.
کلمه کوتاه کوچ، داستان بلندی در خود دارد که این داستان از روستایی در شمال غربی مجارستان با نام کاکس (KOCS) شروع می‌شود، روستایی که به‌خاطر یک نوآوری مشهور شد و این اختراع در زمان خود دنیا را تغییر داد.
روستای کاکس در قرن پانزدهم میلادی از طریق ساختن چرخ و حمل کالا بین وین و بوداپست معاش خود را می‌گذراند. در همین احوال یک سازنده درشکه که نام و نشانی از آن در دست نیست، کالسکه‌هایی را طراحی و ایجاد کرد که نسبت به سایر کالسکه‌های آن زمان هم بزرگ‌تر و هم راحت‌تر بودند. این کالسکه‌ها با نام کالسکه‌های کاکس شناخته شدند و این کلمه بعدها به کوچ در زبان انگلیسی تغییر شکل داد. قرن شانزدهم میلادی دیگر این کالسکه‌ها کاملا مشهور بودند و در سراسر اروپا از آن‌ها استفاده می‌شد. این کلمه در آلمانی با کلمه Kutsche، در فرانسه با کلمه Coche و در انگلیسی با نام Coach به کار رفت. اکنون همه کلمات مشابهی که در زبان انگلیسی برای موتورها یا سایر وسایل نقلیه استفاده می‌شود، ریشه در این کلمه دارد.
کوچ استعاره چه چیزی است؟
کلمه کوچ در دنیای مدرن استعاره‌ای از همان کوچ به معنای کالسکه است. دانشجویان و دانش‌آموزان در دهه سوم قرن هجدهم میلادی از کلمه کوچ برای معلمان سرخانه استفاده می‌کردند، کوچ‌هایی که آن‌ها را برای امتحان‌ها آماده می‌ساختند. این اصطلاح از آن جهت رایج شد که معلمان سرخانه، دانش‌آموزان و دانشجویان را با سرعت و سهولت بیشتری به سوی موفق شدن در امتحانات پیش می‌بردند.
استفاده از کوچ‌ها یا مربیان ورزشی در دهه هشتم قرن هجدهم باب شد. شاید امروزه برای ما کوچ‌ها یا مربیان ورزشی افرادی باشندکه بیش از آن که یادآور راحتی رسیدن به مقصد باشند، دائما دستورات و اصلاحات را فریاد می‌زنند اما در آن زمان آن‌ها نیز مقدمات پیروزی ورزشکاران را فراهم می‌آوردند.
تاریخ افرادی که امروزه کوچ خوانده می‌شوند، شاید به لحاظ تاریخی به جوامع اولیه بازگردد اما کوچینگ در دوران مدرن ابتدا بیشتر در حوزه هنر و ورزش کاربرد داشت و به‌تدریج به حوزه‌های دیگر تسری پیدا کرد و افرادی که در حوزه‌های مدیریت یا مالی و موفقیت بودند از آن بهره بردند کوچ‌ها به افرادی کمک می‌کردند که به لحاظ احساسی و روانی کاملا سالم بودند اما به کسی احتیاج داشتند که با کمک او به زندگی‌شان سروسامان بیشتری بدهند و به اهدافشان دست یابند. این استفاده‌ها به‌تدریج به حرفه‌ای شکل داد که ما از آن به کوچینگ یاد می‌کنیم. برای دانستن معنی کوچینگ بهتراست ابتدا بدانیم کوچ‌ها چه کاری انجام می‌دهند.
کوچ‌ها چه‌کاری انجام می‌دهند؟
کوچینگ یک گفتگوی آگاهانه و روبه‌جلو برای توانمند کردن یک فرد یا گروه برای زیستن در بهترین حالت خود و رسیدن به نتایج فوق‌العاده در زندگی، حرفه، کسب‌وکار یا سازمان است. این کار کمکی است برای پر کردن فاصله میان اکنون و جایی که مراجعه‌کننده و کوچ می‌خواهند در آن قرار بگیرد. کوچ‌ها درواقع با مراجعه‌کننده خود شریک می‌شوند تا به آن‌ها برای طراحی و رسیدن به آنچه تمایل دارند دست پیدا کنند کمک کنند. از فواید کوچینگ می‌توان به ایجاد وضوح و شفافیت در سوق دادن مراجع به‌سوی اقدام و تسریع فرآیند پیشرفت اشاره کرد و برای او آگاهی و تمرکز به ارمغان می‌آورد.
کوچ‌ها مطابق فدراسیون بین‌المللی کوچینگ، افرادی هستند که مراجع خود را بهترین متخصص در زندگی و کار خود می‌دانند و بر این باورند که هر مراجعه‌کننده‌ای می‌تواند نوآور و کاردان زندگی خودش باشد و بر همین اساس است که مسئولیت کوچ به این شکل تعریف می‌شود:
- کشف، وضوح و همراه شدن با آنچه مراجعه‌کننده می‌خواهد به آن دست پیدا کند.
- تشویق مراجعه‌کننده برای کشف دنیای خود
- استخراج راه‌حل‌ها و استراتژی‌های مراجعه‌کننده
- پاسخگو نگه‌داشتن مراجعه‌کننده و مجاب کردن او برای مسئولیت‌پذیری
یک کوچ در عمل کارهای زیر را انجام می‌دهد:
بر دستور کار مراجعه‌کننده متمرکز است. مراجعه‌کننده است که تصمیم می‌گیرد که هدف یا مشکل خودش چیست و می‌خواهد بر چه چیزی تمرکز کند، نه یک کوچ.
از سوالات قدرتمند برای یادگیری مراجعه‌کننده استفاده می‌کند. کوچ آموزش نمی‌دهد یا توصیه نمی‌دهد اما سوال می‌پرسد و گوش می‌دهد.
اقدام و عمل را ترویج می‌کند. در یک ارتباط کوچینگی این مراجعه‌کننده است که مراحل حرکت و عمل خود را مشخص می‌کند و این وظیفه یک کوچ نیست.
از تغییر حمایت می‌کند. کوچ پیگیر یادگیری فردی، رشد و تغییر مراجعه‌کننده است.
امروزه معنی کوچینگ یا کوچ کردن یک فرد، استعاره‌ای از همان کالسکه است. کوچینگ کمک کردن به فرد، گروه یا سازمان برای رفتن از محل کنونی به‌جایی است که دوست دارد در آنجا باشد. کوچ یک وسیله و یک همراه برای پیشبرد و رسیدن به اهداف است.
